.............

- मला अगदी लहानपणीच सिनेमाची आवड निर्माण झाली. याचं एक कारण म्हणजे आम्ही पुण्यात प्रभात टॉकिजच्या अगदी समोरच राहायचो. त्यामुळे तिथे काम करणारे सर्व जण चांगलेच ओळखीचे होते. अगदी डोअरकीपर आणि बाहेर तिकिटं ब्लॅकमध्ये विकणाऱ्यांपासून ते प्रोजेक्शन रूममध्ये रिळं चढवणाऱ्यापर्यंतच्या सगळ्यांचा त्यात समावेश होता. हळूहळू मला प्रोजेक्शन रूममध्ये प्रवेश मिळत गेला आणि तिथली ती सर्व प्रक्रिया आवडत गेली. मला तांत्रिक गोष्टी आवडत होत्या. त्यामुळे पडद्यामागचं तंत्रज्ञान पाहायला मिळतंय, हे फीलिंग भारी असायचं. मग ती रिळं लावणं, फिल्म तुटली तर ती जोडणं हे मी अगदी सातवी-आठवीत असल्यापासून पाहून शिकत गेलो. त्या वेळी ‘भानुविलास’मध्ये प्रोजेक्शन रूममध्ये काम करणारा एक जण आमच्या वाड्यात यायचा. त्याच्याशी चांगली ओळख झाली होती. नंतर मी घरीच एक छोटा प्रोजेक्टर बनवला होता, त्याच्यावर काही फिल्मचे तुकडे किंवा जाहिरातींचे तुकडे वगैरे लावून ते पडद्यावर मित्रांना दाखवायचो.

 

- प्रभात आणि ‘भानुविलास’मधली वाया गेलेली फिल्म किंवा खराब रिळातले कापून टाकलेले तुकडे मी मिळवायचो. कधी गाण्याची क्लिप, तर कधी मारामारीची क्लिप असायची. त्याचे शोज मी करायचो. ग्लायकोडिनच्या जाहिरातीचा तुकडा, पिंजरा सिनेमाच्या सर्टिफिकेटचा तुकडा असं काहीही त्यात असायचं. माझ्या आठवी-नववीच्या काळात तर मी ‘भानुविलास’मध्ये संध्याकाळी सहाचे शोज स्वतः प्रोजेक्शन रूममधून ऑपरेट केलेत. त्या कामाचा भाग म्हणून ‘जय संतोषी माँ’ आणि ‘अभिमान’ हे दोनच सिनेमे मी वर्षभर पाहत होतो! तिथूनही काही तुकडे मिळायचे, अगदी कानडी सिनेमांचेसुद्धा. तेही घरच्या प्रोजेक्टरसाठी वापरायचो. 

- घरची परिस्थिती अशी नव्हती, की मी ‘एफटीआयआय’ला अॅडमिशन घेऊ शकेन. मग सरळ बीएस्सी झालो; पण माझ्या सुदैवाने त्या वर्षी १९८४-८५ दरम्यान पुणे युनिव्हर्सिटीत ‘ब्रॉडकास्टिंग इंजिनीअरिंग’चा एक वर्षाचा कोर्स सुरू झाला. त्याच्याकडे फारसं कोणाचं लक्ष नव्हतं; पण मला ते फारच ग्रेट वाटलं आणि मला अॅडमिशनही मिळाली. (तो कोर्स माझ्या शिक्षणानंतर बंद पडला.) तो काळ म्हणजे जेमतेम रंगीत टीव्ही बाजारात येण्याचा आणि संपूर्ण कलर ब्रॉडकास्टिंग सुरूही व्हायचं होतं. माझ्या सुदैवाने त्या कोर्ससाठी आम्हाला सोनीकडून आलेली कलर इक्विपमेंट्सची पहिली बॅच हाताळायला मिळाली. अगदी सर्व प्रोफेशनल कॅमेरे, व्हीटीआर वगैरे उपकरणं त्यात होते. त्यामुळे त्यावर मनसोक्त हात चालवून सर्व शिकायला मिळालं. मॅन्युअल वाचत आम्ही २४-२४ तास तिथे सर्व शिकलो. ‘हँड्स ऑन’ म्हणतात, तसं महत्त्वाचं सर्व शिक्षण तिथं झालं. 

- हो. ब्रॉडकास्ट इंजिनीअरिंगचा (अॅप्लाइड टेक्नॉलॉजी) डिप्लोमा! त्या वेळी मुंबई दूरदर्शनवरून विजया जोगळेकर, विनय धुमाळे आणि काही इंजिनीअर्स शिकवायला यायचे. त्या काळात भारतात कलर शूटिंगचे कॅमेरे दुरुस्त करू शकणाऱ्या फार थोड्या लोकांत मी एक झालो होतो. 

- त्या काळी फिल्म एडिटिंगची मेकॅनिकल प्रोसेस होती, फिल्म कापून एडिट करायची. आम्ही इलेक्ट्रॉनिक एडिटिंग शिकलो. त्या वेळी मला असलेल्या तांत्रिक ज्ञानामुळे मी ते सहजच शिकलो. आणि ‘एडिटिंग’ सुरू केलं. त्या वेळी दूरदर्शनसाठी खासगी स्टुडिओमधून मी एडिटिंगची अनेक कामं केली. अनेक मराठी , हिंदी सीरियल्सचं एडिटिंग केलं. त्याच दरम्यान मला ‘बीबीसी’ची फेलोशिप मिळाली आणि मी लंडनला ‘बीबीसी वर्ल्ड’च्या स्टुडिओत गेलो. १९९२च्या दरम्यान त्यांच्या नवीन ‘सेटअप’मध्ये काम करायची संधी मला मिळाली. पुढे ९४-९५ साली मला फुलब्राइट स्कॉलरशिप मिळाली ती कम्युनिकेशन विषयातल्या एमएस्सीसाठी आणि मी अमेरिकेला गेलो. तिथे मला एडिटिंग आणि इतर टेक्निकल गोष्टींबरोबरच ‘टेलिव्हिजन प्रोग्रामिंग’ हा विषय पूर्णपणे वर्षभर शिकायला मिळाला, जे भारतात कुठेच शिकायला मिळत नव्हतं. त्याचं संपूर्ण शास्त्र, अॅड कशा चालतात, सकाळी काय, दुपारी काय, प्रोगॅम कसे अॅडजस्ट करायचे वगैरे वगैरे. तो कोर्स संपवून मी भारतात आलो आणि ‘बार्स अँड टोन’ ही स्वतःची कंपनी चालू केली. शूटिंग, पोस्ट प्रोडक्शन सर्व्हिसेस, एडिटिंग वगैरे आम्ही द्यायचो. त्या वेळी महेश कोठारे टेलिव्हिजनसाठी काही काम करत होते. त्यांच्यासाठी एडिटिंगचं काम मी केलं. असं करता करता मी त्यांच्या पहिल्या फिल्मसाठी ‘डिजिटल एडिटिंग’ केलं. त्या वेळी ‘हेव्हीवर्क्स’ नावाचं सुंदर मशीन असायचं, त्याच्यावर ती काम करायचो. 

- हो. म्हणजे माझ्या सुदैवाने मला तशी संधी मिळाली आणि पुढे मी डिजिटल एडिटिंगमध्ये भरपूर काम केलं. आणि त्याचाच भाग म्हणून ‘डिजिटल स्पेशल इफेक्ट्स फॉर स्टोरीटेलिंग’ हा प्रकारसुद्धा मी महेश कोठारे यांच्याच ‘पछाडलेला’ या सिनेमासाठी भारतात सर्वप्रथम वापरला. त्याच्यानंतर ‘५.१  सराउंड साउंड मिक्स’ मी ‘चिमणी पाखरं’साठी सर्वप्रथम वापरला. 

- भक्ती बर्वेसारख्या महान अभिनेत्रीबरोबर एडिटिंगचं काम करता आलं, त्याच्या आठवणी आहेत. विनायक चासकर यांचं मार्गदर्शन मला लाभलंय. हिंदीमधले प्रख्यात संकलक एम. एस. शिंदे, मराठीतले ग्रेट संकलक एन. एस. वैद्य अशा अनेकांकडून मला शिकायला मिळालं. त्यांचं काम आवडतं. 

- २००४च्या दरम्यान मला ‘ई-टीव्ही’कडून बोलावणं आलं. मराठी चॅनेल हेड म्हणून एक वर्षासाठी मी हैदराबादला गेलो होतो. 

- ज्या दिवशी मी ‘ई-टीव्ही’ सोडून निघणार होतो, त्याच्या आदल्या दिवशी मला रामोजी स्टुडिओच्या जालनापूरकर साहेबांकडून बोलावणं आलं आणि त्यानुसार मी पुढचं वर्षभर तिथल्या सिम्युलेटर राइड्सची कामं केली. पहिला ‘इंटरअॅक्टिव्ह शो’ केला. त्यादरम्यान मला जाणवलं, की आता ‘थीम पार्क’ हेच आपलं पॅशन आणि कार्यक्षेत्र राहील. आणि अशा तऱ्हेनं मी या ६६व्या कलेकडे ओढला गेलो. गेली आठ-दहा वर्षं मी याच क्षेत्रात पुष्कळ काम करतोय. थीम पार्क म्हटलं, की त्यात रोलर कोस्टर राइड, डार्क राइड, कॅरुसाल यांच्याबरोबर स्टोरीटेलिंग हा महत्त्वाचा घटक असतो. त्यामुळे क्रिएटिव्हिटीला प्रचंड वाव असतो. आणि मी ते काम एन्जॉय करतोय. 

- डेन्मार्क, प्राग, इंग्लंड या ठिकाणी मी कामं केली आहेत. जपानमध्ये नुकताच जगातला सर्वांत वेगवान रोलरकोस्टर सुरू झालाय. त्याच्या लॉबीचं डिझाईन आम्ही केलंय. भारतात बाबासाहेबांबरोबर शिवसृष्टीसंदर्भात काम सुरू आहे. हैदराबादमधल्या संत भगवद् रामानुज यांच्या हजाराव्या जन्मशताब्दीनिमित्त स्मृतीपार्कचं काम चालू आहे, तिथल्या थीम पार्क डिझाइनचं काम मी करतोय. कोल्हापूरच्या शाहू महाराजांच्या म्युझियमचं काम करतोय. आवडीच्या क्षेत्रात काम करायला मिळतंय त्याचं समाधान आहे.